سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

به گزارش نشاط شهر، مصاحبه‌ای با مهدی رهنما منتقد ادبی در خصوص اهمیت نشانه گذاری در نگارش فارسی و تاثیر آن بر کیفیت متون رسانه ای داشتیم.

سالهاست که در حوزه ادبی فعالیت دارید بنظر شما چرا نشانه گذاری در متون فارسی اهمیت دارد؟

رهنما در پاسخ به سوال خبرنگار نشاط شهر گفت: نشانه‌گذاری یکی از اساسی‌ترین اصول نگارش است که متأسفانه در متون فارسی، چه در رسانه‌ها و چه در آثار ادبی، کمتر به آن توجه می‌شود. این علائم مانند تابلوهای راهنمایی در یک مسیر هستند که خواننده را در فهم بهتر متن یاری می‌دهند. اگر نشانه‌گذاری به درستی رعایت نشود، جملات می‌توانند معانی متفاوتی پیدا کنند و حتی باعث سردرگمی مخاطب شوند. یک نوشته بدون نشانه‌گذاری، مانند یک گفت‌وگوی بدون مکث، خسته‌کننده و نامفهوم است .

این مشکل در رسانه‌های مکتوب و فضای مجازی تا چه حد دیده می‌شود؟

وی گفت :متأسفانه در رسانه‌های دیجیتال و حتی مطبوعات، این مشکل کاملاً مشهود است. بسیاری از خبرنگاران و نویسندگان، به دلیل سرعت بالای انتشار محتوا، به درستی به نشانه‌گذاری توجه نمی‌کنند. در فضای مجازی هم که اصول نگارش اغلب نادیده گرفته می‌شود. این موضوع بر فهم درست اخبار و متون تأثیر منفی می‌گذارد و حتی ممکن است باعث برداشت‌های نادرست از یک خبر یا مقاله شود.

آیا میتوان گفت که نشانه‌های نگارشی نقش مهمی در کیفیت انتقال پیام دارند؟با ذکر مثال تو ضیح بفرمایید.

رهنما  افزود: بله ،نشانه‌های نگارشی فقط علائم بصری نیستند؛ بلکه معنا و مفهوم جملات را کنترل و هدایت می‌کنند. برای مثال، تفاوت زیادی میان این دو جمله وجود دارد:

۱. ما بهار را دوست داریم.

۲. ما، بهار را دوست داریم.

در جمله اول، «بهار» می‌تواند نام شخص باشد، اما در جمله دوم مشخص است که منظور، فصل بهار است. این یک نمونه ساده از تأثیر نشانه‌گذاری در فهم درست جملات است.

رایج ترین اشتباهات در نشانه گذاری از دیدگاه شما بعنوان یک منتقد ادبی چیست ؟

رهنما تصریح کرد :یکی از رایج‌ترین اشتباهات، استفاده نادرست از ویرگول است. برخی نویسندگان یا بیش‌ازحد از ویرگول استفاده می‌کنند یا اصلاً به آن توجهی ندارند. همچنین، قرار دادن فاصله قبل از نشانه‌های نگارشی یا نبود فاصله پس از آن‌ها، از جمله خطاهای رایج است. برای مثال، نوشتن «نگارش صحیح، مهم است.» صحیح است، اما «نگارش صحیح ,مهم است .» اشتباه محسوب می‌شود.

مهمترین نشانه های ادبی و کاربردشان را برای مخاطبینی که علاقه به  حوزه ادبی دارند توضیح دهید؟

او  بعنوان یک فعال در حوزه فرهنگی ـ ادبی ، مهم‌ترین نشانه‌های نگارشی  را به شرح زیر اشاره کرد؛

✅ ویرگول (،) برای ایجاد مکث کوتاه و جدا کردن بخش‌های جمله.

✅ نقطه (.) برای پایان دادن به جمله‌های خبری.

✅ نقطه‌ویرگول (؛) برای جدا کردن جمله‌های مرتبط ولی مستقل.

✅ دو نقطه (: ) برای معرفی مثال، توضیح یا نقل قول.

✅ گیومه (« ») برای نقل مستقیم گفته‌ها یا نام آثار.

✅ علامت پرسش (؟) برای جملات پرسشی.

✅ علامت تعجب (!) برای بیان احساسات یا تأکید.

✅ خط فاصله (ـ) برای توضیحات اضافی در جمله.

✅ سه نقطه (… ) برای نشان دادن حذف بخشی از متن.

✅ پرانتز ( ) برای ارائه توضیحات اضافی.

✅ قلاب [ ] برای اصلاحات در نقل قول‌ها.

✅ ممیّز (/) برای نمایش تاریخ‌ها یا بیت‌های شعر ، میتوان اشاره کرد .

چگونه می‌توانیم نشانه‌گذاری را در متون فارسی بهبود دهیم؟

رهنما  در ادامه افزود :چند راهکار مؤثرکه میتوان به درستی در متون فارسی خود تقویت و بهبود دهیم  میتوان به موارد زیر اشاره کرد .

۱. مطالعه متون حرفه‌ای: خواندن کتاب‌ها و مقالات معتبر کمک می‌کند تا حس نگارشی تقویت شود.

۲. بازخوانی و ویرایش: نویسندگان باید متون خود را مرور کرده و نشانه‌گذاری را اصلاح کنند.

۳. استفاده از منابع آموزشی: راهنماهای نگارشی و دستور زبان می‌توانند کمک‌کننده باشند.

۴. تمرین مستمر: با نوشتن و ویرایش متون، این مهارت تقویت می‌شود.

آیا سخنی با نویسندگان ،فعالین رسانه و روزنامه نگاران دارید بفرمایید ؟

 مهدی رهنما تاکید کرد: نشانه‌گذاری درست، نشان‌دهنده تسلط نویسنده بر زبان و نگارش است. رعایت این اصول، نه‌تنها به فهم بهتر متون کمک می‌کند، بلکه اعتبار نویسنده و رسانه را نیز افزایش می‌دهد. نویسندگان و فعالان رسانه‌ای باید این مهارت را جدی بگیرند و در راستای ارتقای کیفیت متون فارسی بکوشند.