سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

احمد رجبی راغب – خبرنگار، فعال فضای مجازی 

چشم اندازسازی شهر

اهمیت چشم انداز و چشم اندازسازی در تعیین سرنوشت اقتصادی، اجتماعی و کالبدی شهرها و محلات به گونه ای است که می توان آن را به مثابه «قلب» فرایند برنامه ریزی و طراحی شهری راهبردی محسوب نمود. در وضعیت کنونی، یعنی در عصر جهانی شدن و تشدید رقابت شهرها که بر سر کسب سهم بیشتری از ثروت ها، استعدادهای درخشان و جلب توجه جامعه بین المللی صورت می گیرد امر تدوین و اجرای چشم انداز برای شهرها دیگر نه یک «انتخاب» بلکه به یک «ضرورت» بدل شده است. مرور ادبیات موضوع نشان می دهد که در زمینه فرایند چشم اندازسازی مدل های گوناگونی وجود دارد و در زمینه تامین مشارکت مردم و استخراج چشم انداز مشترک نیز تکنیک های متنوعی در دسترس است.

چشم انداز یک شهر چیست؟

مفهوم کلان چشم انداز عبارت است از آینده دور از دسترس و مطلوب یک فرد،شرکت،جامعه و یا یک شهر.چشم انداز توسعه شهر یعنی آرزوهایی برای آینده.به عبارت دیگر چشم انداز شمایی است که مسیر را به ما نشان می دهد اما دستیابی به آن مقدور نیست.چشم انداز کمک می کند که جایگاه آینده شهر خود را بهتر بشناسیم و از مزایا و فرصت هایی که در اختیارمان قرار می گیرند بهره مند شویم.بنابراین تغییرات شهر را جهت دار می کند و توان انگیزش مدیریت بخش های مختلف شهر را خواهد داشت.مهمترین خاصیت چشم انداز بسیج کردن نیروهای هر مجموعه به سمت هدف مشخص است.

بدین سبب است که چشم انداز باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• مقصد روشن و مشخصی را به مردم و بخش های مختلف شهر نشان دهد.

• تصویری از آینده مطلوب شهر ارائه نماید.

• یکپارچه و جامع باشد.

• تحرک و برانگیزاننده نیروها باشد

چشم انداز مشترک

آینده ای که یک گروه برای خود متصور است و آن را به صورت جمعی تعقیب می نماید چشم انداز مشترک است.بی شک چشم انداز هر شهر یک هدف مشترک خواهد بود که توسط تمامی شهروندان درک و حمایت می شود. این مهم زمانی محقق می گردد که:

تمامی مردم شهر تصویر مشابهی از آینده شهر در ذهنشان ترسیم شده باشد و همه برای تحقق آن متعهدانه با یکدیگر همکاری کنند.

این چشم انداز مانند یک رشته تسبیح همه مردم در یک شهر را به یکدیگر پیوند داده و به آینده ای دلخواه هدایت کند.

 همه شهروندان به آن متعهد باشند چون این اهداف بازتاب تصورات و دربرگیرنده چشم انداز های فردی آنان می باشد.

مدل چشم اندازسازی «ارگون» مدلی است که به منظور ترویج و حمایت از امر برنامه ریزی شهری بلندمدت تدوین شده است.اهداف کلی در تدوین مدل مزبور عبارتند از:

● آسان فهم نمودن امر برنامه ریزی برای آینده

● مشارکت بخشیدن و درگیر نمودن افراد در کار به نحوی که آنان به شکل شهودی مقصد فرآیند برنامه ریزی و نقش خودشان را در فرایند مزبور درک نمایند.

● ایجاد انگیزش در افراد برای فراگیری هر چه بیشتر در مورد شهر خود و سرنوشت آینده آن.

مدل ارگون را فرآیندی متشکل از چهار گام تشکیل می دهد که هر یک از گام ها بر اساس یک پرسش ساده بنا شده است:

۱- اکنون کجا هستیم؟

۲- به کجا می رویم؟

۳- کجا می خواهیم باشیم؟

۴- چگونه آنجا برسیم؟

چشم‌اندازهای روشن برای شهرها

از مهم‌ترین ویژگی‌های مدیران موفق داشتن چشم‌اندازی روشن است، شاید بتوان برای چشم‌انداز معانی گوناگون را تصور کرد، اما آنچه مسلم است چشم‌انداز با پیشگویی کاری ندارد ولی با امید در ارتباط از چشم‌انداز قانونی است که فعالیت‌های تیمی را با ایجاد انگیزه متعادل انسجام می‌بخشد.

چشم‌انداز ابزار مؤثری است که افراد را به جنب و جوش وامی‌دارد؛ چشم‌انداز تدوین شده توسط تیم مدیریت رکن از وظایف راهبردی محسوب می‌شود.

آنچه در تدوین چشم‌انداز اهمیت دارد آن است که چشم‌انداز را باید در عبارتی ساده و گویا طوری بیان کرد که هر کس با سازمان سر و کار دارد چالش‌های نهفته در آن را درک کرده و تحت تأثیر قرار گیرد و تمام تلاش خود را برای تحقق آن هدف انجام دهد.

تدوین چشم‌انداز کاری بس پیچیده است به ویژه اگر قرار باشد موجبات بهبود اثربخشی برای شهری فراهم شود، تحقق چشم‌انداز یا تصویری ذهنی از آینده مطلوب مرهون تلاش رهبران در تفهیم آن به افراد اجرایی و سمت و سو دهی آن به سمت آینده به گونه‌ای که مأموریتی هم راستا با چنین ایده‌هایی تدوین شود تا سال‌های سال پژوهشگران افراد موفق را دستمایه مطالعات قرار دادند تا بفهمند چه ویژگی‌های مشخصی در این رابطه آنها را به سمت موفقیت هدایت کرده است.

با مروری بر مطالب عنوان شده آنچه واضح هست اینکه بازنگری چشم‌انداز امری ضروری است در تحلیل ویژگی‌های چشم‌انداز فعلی و آینده شهر لالجین و آسیب‌های ناشی از آن کاملاً مشخص است که از نظر استانداردهای یک چشم‌انداز باید مد نظر قرار گرفته و سریعا نسبت به انجام این فرایند اهتمام ورزید.

و در نتیجه افق تحقق چشم‌انداز مشخص برای آینده شهرجهانی سفال بسیار مهم بوده و باید ساز و کار تدوین و بازنگری چشم‌انداز به عنوان اسناد قابل بررسی برای این شهر با ارزش وآینده دار  تهیه شود.

از طرفی چشم‌انداز هیچگاه در برای این شهر لحاظ نشده و این خود دلیلی برای مطلب است که چرا تاکنون متولیان لالجین و لالجینی ها در این کار کوتاهی کرده اند

با توجه به آینده ای که برای لالجین و آینده آن متصور است، میتوان امیدوار بود با توافق همگانی در فرآیند تدوین چشم‌انداز بتوان به رسیدن مدیریت یکپارچه شهری یاری‌رسان بود.

تعیین اولویت‌های شهر و شهرداری از جمله موارد است که به عنوان راهکاری در بهبود فرآیند به آن اشاره باید کرد..

تدوین سازوکار، تدوین چشم‌انداز و چارچوب‌بندی آن کمک قابل ملاحظه‌ای به نظام‌مند کردن مراحل تدوین خواهد کرد و این کار باعث می‌شود که تدوین بیانیه از حالت سلیقه‌ای خارج شده و بر مبنای تئوری‌های معرفتی متکی شود

لازم است هر سند چشم‌انداز به صورت یک سند تفصیلی تشریح شود و آنگاه در اختیار همگان قرار گیرد؛ آنچه واضح است اینکه انجام مطالعات آزمایشی جهت بازنگری و تدوین چشم‌انداز می‌تواند بسیار در این امر کمک‌رسان باشد.

به امید روزهای خوب برای شهر جهانی سفال

انتهای پیام/ص