بیت کوین؛ لایت کوین، بایننس کوین ر که در ایران به «رمز ارز» معروف شده اند، درواقع رمزهایی هستند که طی معادلات پیچیده ریاضی کشف می شوند.
به گزارش نشاط شهر، این رمزها به سبب تقاضایی که در جهان برای آنها ایجاد شده، هم خود ارزش یافته و «بهادار» شده اند و هم به عنوان ابزار مبادله (پول) استفاده می شوند. بنابراین اولا هیچ‌گونه ارزش ذاتی ندارند، ثانیا برخلاف ارزهای رایج بین‌المللی که توسط بانک های مرکزی تضمین می شوند، هیچ گونه پشتوانه ای ندارند. صرفا برخی از این رمزهای بهادار توسط دولت ها یا بنگاه های اقتصادی خاص با ارزهای رایج بین‌المللی پشتیبانی می شوند. برای نمونه، رمز بهادار «تتر» (Tether) با دلار پشتیبانی می شود و همواره قیمت یک تتر با یک دلار برابر است. درباره رمزهای بهادار، دو مساله پیش‌روی ما قرار دارد؛ نخست کشف این رمزها (که لفظ استخراج برایش رایج شده است) و دوم خرید و فروش آنها. در یادداشت حاضر سعی می کنیم این دو مساله را از زاویه اقتصاد سیاسی مورد بررسی قرار دهیم کشف رمزهای بهادار از طریق پردازش گرهایی بسیار قدرتمند انجام می شود که به ماینر.
معروف هستند. این ماینرها بسته به قدرت پردازش، متنوع هستند. در اینجا یک ماینر متوسط با قدرت 24 تراهش برثانیه (TH/s) را برای تحلیل خود در نظر می گیریم. قیمت هر ماینر با قدرت 24 تراهش، حدود هزار دلار است و حدود سه سال عمر می کند. هر ماینر1200 وات در ساعت برق مصرف کرده و تقریبا در هر 50 هزار ساعت، یک بیت کوین تولید می کند. یعنی برای تولید هر بیت کوین، حدود 60 هزار کیلو وات برق نیاز داریم. اگر قیمت هر کیلو وات برق را هفت سنت (ارزش برق صادراتی) در نظر بگیریم، 4200 دلار هزینه برق تولید هر بیت کوین است. ماینرها باید در یک فضای کاملا خنک فعالیت کنند وگرنه می سوزند. بنابراین هزینه دستگاه خنک کننده و برق مصرفی این دستگاه ها را هم باید به هزینه های تولید یک بیت کوین اضافه کنیم. می توان به طور تقریبی تخمین زد برای تولید هر یک بیت کوین که ارزش تقریبی آن 140000 دلار است، حدود 6 هزار دلار باید هزینه شود.
ظاهر ماجرا یک فعالیت کاملا به صرفه است. شما هیچ کاری لازم نیست انجام دهید. سرمایه تان را هزینه تهیه یک مکان مناسب با یک سیستم خنک کننده و تعدادی ماینر کرده و اصطلاحا مزرعه تاسیس می کنید و درآمد زایی شما با یک سود بالا آغاز می شود. اگر 10 دستگاه ماینر داشته باشید، روزی 70 دلار درآمد کسب می کنید، یعنی ماهانه 2100 دلار یا به عبارتی، هردلار را 14000 تومان در نظر بگیریم حدود 30 میلیون تومان می شود.
اما واقعیت ماجرا با این ظاهر زیبا و پرسود هیچ نسبتی ندارد. شما با بیت کوین در واقع در حال نابود کردن تدریجی اقتصاد کشور خود هستید .نخستین اشکال کشف رمزهای بهادار این است که سرمایه های ملی که باید صرف تولید کالا شود، در راه دستیابی به یک ابزار مبادله هزینه می شود. یک صاحب مزرعه کشف بیت کوین، ابتدا ارز حاصل از صادرات کالا را صرف واردات ماینر می کند و یک خسارت به اقتصاد می زند. خسارت دوم، صرف شدن برق بسیار زیاد برای کشف این رمزهای بهادار است که باید برای چرخاندن موتورهای تولید استفاده می شد. خسارت سوم، تبدیل شدن کارخانه‌های کشور به مزارع بیت کوین و تعطیلی تولید است که پیوسته گزارش های متنوعی از این روند به گوش می رسد. خسارت چهارم، افزایش بیکاری به‌سبب تبدیل کارخانه های مولد به سوله های کشف رمز است. خسارت پنجم که بزرگ ترین ضربه این فرآیند به اقتصاد ملی است، تبدیل بیت کوین به ریال است. یعنی شما وقتی با صرف منابعی به ارزش حدود 6 هزار دلار یک بیت کوین به دست آوردید، آن را به یک صرافی فروخته و حدود 150 میلیون تومان دریافت می کنید. به فرآیند دقت کنید: شما هزار دلار ارزی که از طریق صادرات کالا (بخوانید نفت) به دست آمده، صرف خرید ماینر کرده اید. پنج هزار دلار دیگر منابع کشور (به ویژه برق که از محل نفت تولید می شود) صرف کشف رمز شده است. اینک 150 میلیون تومان هم پول دست شماست که قصد دارید با آن نیازمندی های خود را به خوراک، پوشاک، خودرو، مسکن و... تامین کنید. به عبارت دقیق تر، پولی که باید «ابزار مبادله» یک کالا با کالای دیگر باشد؛ از طریق از بین بردن یک سری کالای با ارزش به دست آمده است و خودش هیچ کاربرد مصرفی ندارد. نتیجه این فرآیند کاهش شدید ارزش پول ملی است، چرا که نه تنها به ازای پولی که خلق می شود، کالایی تولید نمی شود بلکه کالاهای با ارزشی از بین می رود. می دانیم اگر تناسب میان موجودی کالا و پول در یک بازار به هم بخورد و پول بیشتر از کالا شود، ارزش پول کاهش می یابد. یک خسارت ششم نیز وجود دارد که درباره همه ابزارهای مبادله از جمله یورو، دلار و...
صادق است و آن تبدیل رمزهای بهادار به کالای سرمایه ای است؛ یعنی مردم این رمزها را برای حفظ ارزش پول خود یا با انگیزه سود از محل نوسان قیمت آن تهیه کنند که خسارات آن در حوزه ارز (و سایر دارایی های نقد شونده مانند سکه، مسکن و خودرو) در سال های گذشته به انحای مختلف نمایان شده است ولی با این همه ؛ این پرسش کماکان باقی است که با رمزهای بهادار چه باید کرد؟ آیا نمی توان از این رمزها که به عنوان یک ابزار مبادله در حال رواج هستند در راستای منافع ملی استفاده کرد؟
رمزهای بهادار در دو حالت می توانند در راستای منافع ملی به‌کار گرفته شوند؛ نخست ایجاد رمزهای بهادار با پشتوانه بانک مرکزی (البته بانک مرکزی نه تجارت بیت کوین را تایید و نه رد کرده است) به عنوان ابزار مبادلاتی به نحوی که بانک مرکزی به پشتوانه دارایی های واقعی رمز بهادار خلق کند و آن را با احراز هویت اشخاص به عنوان ابزار مبادلاتی در سطح داخلی و بین‌المللی قرار دهد. تراکنش های رمز بهادار به هیچ وجه قابل ردیابی و تحریم نیستند. اگر این اتفاق بیفتد ما خواهیم توانست بدون استفاده از نظام بانکی بین‌المللی که تحت اشراف اطلاعاتی و مورد تحریم دشمن است و می توان به این طریق تحریم ها را بی اثر و کردو به مبادله کالا با کشورهای طرف تجارت خود بپردازیم.
دوم، درباره کشف رمزهای بهادار موجود مانند بیت کوین، آنچه قطعی است و درباره آن تردید نباید کرد این است که فرآیند تبدیل بیت کوین به ریال و ریال به بیت کوین، یک خسارت محض به اقتصاد کشور است. بانک مرکزی می‌تواند و باید این اقدام را سریعا انجام دهد. اگر نقصی در سامانه های رهگیری ریال و تحلیل اطلاعات تراکنش ها داریم، سریعا باید این نقص برطرف شود. به تعبیر رهبر حکیم انقلاب اسلامی، فعالیت اقتصادی در اسلام آزاد است، اما برای اشراف و نظارت دولت مرزی وجود ندارد. ، حدود دوسال پیش به رقم مخالفت ها دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد استخراج بیت کوین در دولت به عنوان یک «صنعت» پذیرفته شده است. آنچه می تواند به عنوان یک راهکار مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گیرد، این است که خریدار انحصاری رمزهای بهادار کشف شده، دولت باشد و دولت مانند ارز آن را به واردات اقلام مورد نیاز کشور تخصیص دهد. اگر راهبرد ما این باشد، می توان تدابیری اندیشید که مزارع کشف رمز بهادار در موقعیت های خاص تاسیس شده و هزینه های انتقال برق کاهش یابد. به عبارت دقیق تر، افراد در سوله هایی که دولت در نزدیکی نیروگاه ها در اختیار آنها قرار می دهد، ماینرهای خود را فعال کنند، هزینه اجاره مکان، برق و سایر هزینه های جاری را پرداخت کرده و رمز کشف شده را به صرافی تعیین شده از سوی بانک مرکزی بفروشند.
نگارش : محمود نجفی
*نشاط شهر هیچ مسئولیتی نسبت به نظرات ندارد و نمایش نظرات دلیلی بر تائید یا رد آنها نیست
* در نظرات ارسالی دقت شود که در آن توهین و افترا به اشخاص نسبت داده نشود.
* نظراتی که مغایر با اصول نظام جمهوری اسلامی باشد نمایش داده نمی شود.