سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

جواد نوری:

فقیه اصولی و نامدار مرحوم آیت الله شیخ اسماعیل بهاری فرزند آیت الله شیخ  محمد رضا بهاری، از علمای برجسته و فضلای اقامت گزیده در تهران بود که در زمینه‌های علمی، دینی و تبلیغی فعالیت‌های گسترده‌ای داشت.

او در طول زندگی خود به تدریس، تفسیر قرآن و نشر احکام الهی پرداخت و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.شیخ اسماعیل بهاری در سال 1320 قمری (مطابق با 1281 شمسی) در بهار همدان متولد شداو در خانواده‌ای اهل علم و تقوا رشد یافت.

علوم مقدماتی و صرف و نحو و هیئت و بخشی از نجوم را نزد پدر دانشمند خود فرا گرفت (اصغری، ۱۳۹۵، ۳۶۴) در سال 1336 قمری به تهران مهاجرت کرد و نزد علمای برجسته‌ای همچون: ملا علی همدانی، شیخ محمدباقر اصفهانی، سید علی ورامینی و... به تحصیل پرداخت.

در سال 1341 قمری به اراک رفت که مصادف شد با هجرت علمی آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری و وی نیز به همراه ایشان به قم مهاجرت کرد( همان)  و سطوح عالی را نزد: میرزا محمد همدانی، سید محمدتقی خوانساری و ... به پایان رساند. او در دروس خارج فقه و اصول از محضر:آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمره‌ای، آیت‌الله سید علی یثربی کاشانی و‌حکمت و فلسفه را نزد میرزا علی‌اکبر حکمی یزدی (تجلی) آموخت.

در سال 1360 قمری، شیخ اسماعیل بهاری در تهران اقامت گزید و فعالیت‌های علمی و تبلیغی خود را در مسجد بازار آهنگرها آغاز کرد. او در این مسجد به اقامه نماز جماعت، تفسیر قرآن، تدریس و نشر احکام الهی مشغول بود. و هم اکنون نیز آن مسجد بنام خود ایشان ( مسجد شیخ اسماعیل بهاری ) در بازار تهران معروف و ماندگار است. شیخ اسماعیل در زمان اخذ اجتهاد مدتی به بهار آمد و چند سالی ساکن زادگاه خویش شد. در آن فاصله زمانی موجد خاطرات متعددی در بهار شد و دوباره به تهران بازگشت.

انگیزه شیخ اسماعیل از آمدن دوباره به بهار مشخص نیست، هرچه هست وی بخاطر تحصیلات والای خود در زمره مجتهدین منطقه بود که شایسته حضور در مناطق و مراکز بزرگتر از بهار اند،  و اینکه چرا دوباره به تهران بازگشته و در بازار تهران  ماندگار شد نیز ناپیداست.‌ غرض آنکه گفته های شفاهی از وی در میان مردم فراوان است منتهی نکته قابل ذکری نیست، یکی دو مورد ازین خاطرات و سلوک اخلاقی با مردم و آشنایان وی در کتاب عقل و عرفان دکتر سید محمد اصغری ذکر شده است.

شیخ اسماعیل بهاری آثار ارزشمندی از خود به‌جا گذاشت که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: رساله‌ای در لباس مشکوک، شرح بیع مکاسب، شرح کفایه الاصول،  آیت الله شیخ اسماعیل بهاری در سال 1390 قمری (مطابق با 1349 شمسی) در سن 70 سالگی در تهران درگذشت.پیکر او به قم منتقل شد و در حرم حضرت معصومه (س)، در کنار قبر استادش آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، به خاک سپرده شد، فرزند او، شیخ محمد بهاری، نیز از دانشمندان برجسته و ساکن تهران بود.

 از میان خاندان بهاری دایره تاثیر گزاری شیخ باقر بخاطر موقعیت سیاسی و اجتماعی وی در تاریخ همدان گسترده تر از بقیه بوده و در عرصات علمی و اجتهاد و فقه و حدیث و علوم شرعی دیگر در سطح کشور و فراتر از آن نام بردار است و در میان سایرین نیز نفوذ و اقتدار شیخ محمد رضا در بهار از همه بیشتر بوده و بقیه تحت اشتهار این دو واقع هستند. و ملا صادق و ملا علی در حکم علمای محلی به شمارند.  شیخ اسماعیل نیز بخاطر حضور در حلقه درسی آیت الله حائری در بدو تأسیس حوزه علمیه قم و استفاده از محضر اساتیدی چون حجت کوه کمری و سکونت در تهران و نیز شیخ محمد حسین بهاری فرزند کهتر شیخ باقر بواسطه حضور در مدرسه علمیه همدان  و تفسیر قرآن و حدیث و ...صاحب جایگاه اند.

حضرت آیت الله شیخ محمد حسین بهاری (آشیخ کوچک)

از علما بزرگ همدان و فرزند آیه الله حاج شیخ محمد باقر بهاریست، وی دارای فضل و کمال و تقوی و شخصی شجاع و خلیق و متواضع بود و در تفسیر قرآن کریم ذوق خاصی داشت و نکات و لطایفی را از قرآن استفاده می کرد. به علت داشتن علاقه ملکی به بهار زیاد آمد و شد داشت. تحصیلات عالیه خود را در همدان نزد آخوند ملا علی همدانی به پایان برد و خود در مدرسه آخوند برای طلاب سطح را تدریس می کرد و از شاگردان با فضیلت آخوند به حساب می آید. شیخ محمد حسین به دلیل اینکه کوچکترین فرزند شیخ باقر است در بهار به آشیخ کوچک معروف است، سالها در حوزه علمیه همدان به تدریس علوم حوزوی مشغول بود. عمده خاطرات مربوط به شیخ باقر بهاری و شیخ رضا بهاری و شیخ اسماعیل ( والد و عمو و عمو زاده) توسط ایشان در افواه افتاده و به کتب و مقالات گوناگون راه یافته و ثبت شده است.‌این نیز شایسته ذکر است که از خود مرحوم شیخ محمد حسین بهاری که در کسوت استاد در حوزه علمیه همدان سالها مشغول تدریس و تعلیم و تربیت شاگردان بوده مکتوب خاصی تا الان معرفی نشده و چیزی فعلا بدست نیامده است.

این عبارات را بر سنگ قبر وی نگاشته اند: 

مرقد عالم عالیقدر حضرت آیت الله حاج شیخ محمد حسین حجت الاسلامی بهاری  فرزند مجاهد بزرگ آیت الله حاج شیخ محمد باقر بهاری قدس سره که در ذی حجه 1325 در بیت علم و فضیلت متولد گردیده و متجاوز از پنجاه سال بتدریس فقه آل محمد و تفسیر قرآن مجید اشتغال داشت.  در هفت اردیبهشت 1370 مرحوم شد.

حجه الاسلام شیخ محمد مهدی بهاری:

آقا شیخ محمد مهدی فرزند مرحوم آشیخ هادی بود و آشیخ هادی و آقا شیخ محمد فرزندان مرحوم آشیخ علی واعظ ، این دو برادر مقدمات علوم دینی و اسلامی را فراگرفته بودند ولی رسماً لباس روحانیت بر تن نداشتند ولی  مرحوم شیخ محمد مهدی طلبه جوان بود و بعد از فراگیری مقدمات ملبس شد، ولی در سن چهل و چند سالگی بر اثر بیماری از دنیا رفت ( اصغری، ۳۷۲، ۱۳۸۹)

شیخ محمد بهاری

وی نیز از دیگر روحانیان متعلق به خاندان بهاری و فرزند آیت الله شیخ اسماعیل بهاری ست.  در بهار بدنیا آمد و  بنا به ذکر دکتر اصغری در اوایل سال دهه سی، به قم رفته بود« مرحوم شیخ محمد آن زمان سطوح عالی حوزوی را می خواندند، و تا زمان وفات  پدر بزرگوار خویش در قم بود،  و پس از رحلت پدر به تهران رفت و در همان مسجد که پدر گرامی در آن امام جماعت بود و به نام ایشان در بازار تهران باقی ست به ترویج احکام و تعلیم و تدریس پرداختند.  وی سلیم النفسی بود که زهد و اخلاق پدر را به ارث برده بود سالهای پرشماری در راه کسب علم و دانش تلاش کرده بود. در عرصه وعظ و خطابه نیز در شمار وعاظ معروف تهران بودند.

( همان، ۳۷۲) شیخ محمد در دهه شصت برای مجلس شورای ملی ثبت نام کرد و زمانی این ثبت نام اتفاق افتاد که همشهری دیگری نیز در این عرصه حضور داشت و این دوحضور منجر به رقابتی بزرگ شد و هیچ‌کدام از طرفین موفق به کسب آرا نشدند.

هم اکنون هستند نوادگان این خاندان که مصدر خدمات بزرگ واقع شده اند و تعدادی ایشان در قید حیات نیستند همچون مرحوم ابوالمحاسن حجت الاسلامی که هم در امر مدرسه سازی و تجهیز مدارس و امور خیریه و تجهیز مراکز درمانی بهار از جمله بیمارستان بهار بسیار ساعی بود،  و تنی چند ازیشان در کسوت مهندسی و کارمندی و دبیری و ... حضور دارند. بدین ترتیب فعالیت های یکصد وپنجاه ساله یک خاندان در حوزه علوم شرعی و مذهبی و فعالیت های سیاسی و اجتماعی پایان پذیرفت و با درگذشت شیخ محمد مهدی دیگر کسی ازین خاندان در لباس روحانیت نیست.

انتهای پیام/ص