در دنیای پرمشغله امروز که افراد با کمبود وقت، پیچیدگی فرآیندهای قانونی و حضور در نهادهای مختلف مواجه هستند، عقد وکالت به عنوان یک راهکار قانونی برای واگذاری انجام امور حقوقی به دیگران، اهمیتی دوچندان یافته است. برای بررسی این موضوع از منظر حقوق کاربردی، گفتوگویی داشتیم با مهدی رهنما، کارشناس حقوقی، تا با زبانی ساده اما دقیق، ابعاد مختلف و نکات کلیدی این قرارداد مهم را تشریح کنیم.
در ادامه متن این گفتگو را میخوانیم:
عقد وکالت به زبان ساده چیست و چه کاربردهایی در زندگی روزمره دارد؟
مهدی رهنما (کارشناس حقوقی): به زبان ساده، عقد وکالت یعنی اینکه فردی، انجام یک یا چند عمل حقوقی را به فرد دیگری واگذار میکند تا از طرف او انجام دهد. این اعمال میتواند شامل مراجعه به اداره، دادگاه، بانک، دفاتر رسمی و حتی فروش ملک یا خودرو باشد. با تنظیم وکالتنامه، شما به نمایندهتان اختیار انجام امور قانونی مشخصی را میدهید.
یعنی حتی برای کارهای ساده هم میتوان از وکالتنامه استفاده کرد؟
کارشناس: بله، دقیقاً. دامنه کاربرد وکالتنامه بسیار گسترده است. برخی از کاربردهای رایج آن عبارتند از:
پیگیری پروندههای شهرداری
فروش ملک یا خودرو
دریافت انحصار وراثت
امور بانکی و ثبت رسمی
طلاق توافقی
و حتی کارهای روزمره مثل گرفتن مرخصی یا انجام امور دانشگاهی.
نکته مهم این است که موضوع و محدوده وکالت، باید دقیق و شفاف مشخص شود.
با این حال، خیلی از مردم از واگذاری وکالت هراس دارند. علت این نگرانی چیست؟
کارشناس: متأسفانه بخش عمدهای از این ترس ناشی از ناآگاهی درباره مفاد و پیامدهای وکالتنامه است.
برخی افراد، بدون مطالعه دقیق یا مشورت با کارشناس، اقدام به تنظیم وکالت کلی و بلاعزل در امور حساسی مثل فروش ملک میکنند و بعدها دچار مشکلات جدی میشوند. توصیه ما در آموزش حقوق کاربردی این است که:
متن وکالتنامه را کامل بخوانید
از دادن اختیار نامحدود خودداری کنید
برای امور مهم حتماً وکالتنامه رسمی تنظیم کنید
وکالتنامه رسمی دقیقاً چیست و چه تفاوتی با وکالت عادی دارد؟
کارشناس: وکالتنامه رسمی سندی است که در دفتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت میشود و از نظر قانونی دارای اعتبار بالاتری است.
برای اقداماتی مثل فروش ملک، مراجعه به بانکها، دریافت وام یا انجام کارهای ثبتی، صرفاً وکالتنامه رسمی معتبر است. اما برای برخی امور سادهتر که بین اعضای خانواده یا دوستان انجام میشود و اعتماد وجود دارد، میتوان از وکالتنامه عادی استفاده کرد—هرچند در این حالت، میزان ریسک بالاتر است.
در پایان اگر بخواهید چند نکته طلایی درباره تنظیم و استفاده از وکالتنامه به مخاطبان ما ارائه دهید، کدام موارد را مهمتر میدانید؟
مهدی رهنما: پنج نکته کلیدی و کاربردی که همیشه باید به آن توجه داشت:
1. متن وکالتنامه را کامل و دقیق مطالعه کنید
2. محدوده اختیارات وکالت را با جزئیات مشخص کنید
3. از دادن وکالت کلی و بیقید و شرط اجتناب کنید
4. حتماً برای وکالت، مدت و تاریخ انقضا تعیین کنید
5. وکالت بلاعزل فقط در موارد کاملاً ضروری و با مشورت حقوقی تنظیم شود
و نکته حیاتی:
با فوت یا محجور شدن موکل، وکالتنامه بهصورت خودکار باطل میشود؛ این نکتهای است که بسیاری از مردم از آن غافلاند.
عقد وکالت، ابزاری قانونی برای تسهیل در انجام امور زندگی است؛ اما تنها زمانی مفید خواهد بود که با شناخت، دقت و از مسیرهای رسمی مورد استفاده قرار گیرد. پیش از تنظیم هر نوع وکالتنامه، حتماً با کارشناس مشورت کنید.
زهرا صادقیگلزار
*نشاط شهر هیچ مسئولیتی نسبت به نظرات ندارد و نمایش نظرات دلیلی بر تائید یا رد آنها نیست
* در نظرات ارسالی دقت شود که در آن توهین و افترا به اشخاص نسبت داده نشود.
* نظراتی که مغایر با اصول نظام جمهوری اسلامی باشد نمایش داده نمی شود.