معنویت شکلى از هوش است زیرا عملکرد و سازگارى فرد را پیش بینى مى کند و سبب ظهور قابلیت هایى مى شود که فرد را قادر مى سازد مسائل و مشکلات خود را حل کند.

وجود معنویت در حیات فردی، خانوادگی و اجتمایی عامل آثار فراوانی در متن زندگی اسلامی است، فقدان معنویت نیز در حیات فرد، خانواده و جامعه می‌تواند آثار تخریبی فراوانی را در حوزه نظری و عملی برجای بگذارد؛ جامعه منهای معنویت یک جامعه شکست خورده در همه عرصه‌ها است، حتی اگر در عرصه‌های تکنولوژی و صنعت پیشرفت‌های ظاهری هم داشته باشد؛ اما در درون خود دچار ورشکستگی شده و از امنیت و آرامش برخوردار نخواهد بود.

ناظر به نگاه مقام معظم رهبری، معنویت کلید واژه‌ی اصلی در خودسازی فردی و اجتماعی است. معنویت راهبرد ایشان در تربیت جامعه و اعتلای امت اسلامی است و بر این اعتقادند که  عنصر «تقوی» برآورنده همه‌ی آنچه خواهد بود که مربوط به ساحت معنویت و سطوح مرتبط با آن است. از این‌رو، بر تقوای اجتماعی در کنار تقوای فردی تکیه و تأکید کرده‌اند و اصلی‌ترین عنصر اقتدار معنوی را نیز ایمان دانسته‌اند.

مى توان بیان داشت که معنویت شکلى از هوش است زیرا عملکرد و سازگارى فرد را پیش بینى مى کند و سبب ظهور قابلیت هایى مى شود که فرد را قادر مى سازد مسائل و مشکلات خود را حل کند.

علاقه مندى انسان به پدیده هوش قدمتى طولانى دارد و روان شناسان  طی سالها در پی یافتن معیار مناسبی بودند که بتوانند بر اساس ویژگی هاى فردی ، میزان تناسب و هماهنگی افراد با محیط پیرامون و نیز میزان موفقیت آنان در زندگی را پیش بینی کنند که یکی از مهمترین جنبه های هوش، هوش معنوی است .هوش معنوى مجموعه اى از توانایى ها براى بهره گیرى از منابع دینى و معنوى است. افراد زمانی هوش معنوی را به کار می برند که بخواهند از ظرفیت و منابع معنوی برای تصمیم گیری های مهم و اندیشه در موضوعات وجودی برای حل مسائل زندگی استفاده کنند. برخلاف بهره هوشی که در طول عمر فرد میزان نسبتا ثابتی دارد اما هوش معنوی را می توان بهبود و افزایش داد.

هوش معنوی موضوعی است که هیچگاه در دوران مدرسه از فرد به صورت جدی خواسته نمی شود بلکه برعکس با ترغیب دانش اموز به حفظ طوطی وار و بدون ارزیابی واقعى ، حجم سنگین از داده ها بدون کاربرد در زندگی حقیقی ذهن کودک را پر می کند و  در نظام آموزشی حاضر نوآموزان و دانش آموزان مرتبا از بی معنایی دروس مدرسه و برقرار نبودن ارتباط بین دانش عرضه شده در مدارس با واقعیت های زندگی گلایه دارند و همین عامل سبب بی انگیزگی و دوری از محیط مدرسه و آموزش شده است .

استفاده از یافته های دانشمندان علم روانشناسی در حوزه هوش معنوی که مولفه های آن چندین قرن پیش تر در قرآن کریم و منابع اسلامی آمده است می تواند نقش بسزایی در پرورش اسلامی افراد داشته باشد .

قرآن کریم منبعى مهم براى پاسخگویى به سوالات فلسفى و دینى درباره زندگى است که از طریق آن  مى توان به جریان بعضا دشوار زندگى معنا و مفهوم  عمیق بخشید. با آموزش اندیشه هاى قرآنى از طریق شعر و داستان به کودکان در شکوفایی هوش معنوى مى توان بسیار کمک کرد.

استفاده از متون عرفانی و ادبی فارسی ساده تر تحت تاثیر آموزه های قران کریم که پر از مولفه های هوش معنوی است و اغلب با عنوان فضائل  اخلاقی و مفاهیم دینی به کار رفته اند نیز می تواند با  در افزایش هوش معنوی کودکان  بسیار  موثر باشد .

احمد قره خانی دکترای تخصصی روانشناسی

انتهای پیام/ص