سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

حفظ حیثیت و آبرو، یکی از حقوق اساسی هر فرد است که قانونگذار نیز به اهمیت آن واقف بوده و در قوانین مختلف به آن پرداخته است. زمانی که فردی با انتشار اکاذیب یا نسبت دادن اتهامات ناروا به دیگری، به حیثیت او لطمه وارد کند، فرد مظلوم می‌تواند با طرح شکایت اعاده حیثیت، از طریق مراجع قضایی به دنبال احقاق حق خود باشد. در این مقاله، با رویکردی جامع و کاربردی، به بررسی ابعاد مختلف موضوع اعاده حیثیت در محاکم کیفری ایران پرداخته و به علاقمندان به دانستنی های حقوقی کمک می‌کنیم تا با این موضوع مهم حقوقی آشنا شوند.

🔹️مبانی حقوقی اعاده حیثیت

⚖ قانون مجازات اسلامی: ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، نشر اکاذیب به قصد اضرار به غیر را جرم انگاشته و مجازات آن را تعیین کرده است. سایر مواد مرتبط مانند ماده ۶۹۸ و ۶۹۹ نیز به جرایم مشابه پرداخته‌اند.

⚖ قانون مطبوعات: نشر هرگونه مطلب خلاف واقع که منجر به هتک حیثیت افراد شود، مطابق قانون مطبوعات جرم محسوب می‌شود.

⚖ قانون جرایم رایانه‌ای: نشر اکاذیب از طریق فضای مجازی نیز جرم محسوب شده و مشمول مجازات‌های قانونی است.

🔹️قواعد فقهی

⚖ در فقه اسلامی، حفظ آبرو و حیثیت فردی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نشر اکاذیب و تهمت به دیگری، از گناهان کبیره محسوب می‌شود. قواعد فقهی مرتبط با این موضوع، در کنار قوانین مدون، در رسیدگی به دعاوی اعاده حیثیت مورد توجه قرار می‌گیرد.

🔹️عناصر تشکیل دهنده جرم نشر اکاذیب

⚖ برای تحقق جرم نشر اکاذیب، باید عناصر زیر محقق شود:

👈انتشار خبری که واقعیت نداشته باشد.

👈 قصد و نیت مرتکب برای ایجاد ضرر و زیان به دیگری.

👈لطمه زدن به آبرو و اعتبار فرد.

🔹️مراحل دادرسی کیفری در دعاوی اعاده حیثیت

👈شاکی با مراجعه به دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم، شکایتی را تنظیم و تقدیم می‌نماید.

👈دادسرا پس از ثبت شکایت، تحقیقات مقدماتی را آغاز کرده و در صورت وجود دلایل کافی، کیفرخواست صادر می‌کند.

👈 پرونده پس از صدور کیفرخواست به دادگاه کیفری دو ارسال می‌شود و دادگاه با رسیدگی به ادعاهای طرفین، حکم مقتضی را صادر می‌کند.

👈محکوم علیه می‌تواند ظرف مهلت قانونی، از حکم صادره تجدید نظر نماید.

👈 در صورت رد تجدید نظر، محکوم علیه می‌تواند به دیوان عالی کشور اعتراض نماید.

🔹️ادله اثبات در دعاوی اعاده حیثیت

⚖ شاکی برای اثبات ادعای خود می‌تواند از ادله مختلفی مانند :

👈شهادت شهود

👈اسناد و مدارک

👈اقرار متهم 

👈 قرائن 

👈و سایر دلایل مثبت ادعا استفاده نماید.

🔹️مجازات‌های جرم نشر اکاذیب

⚖ مجازات جرم نشر اکاذیب، بسته به نوع جرم و میزان خسارات وارده، متفاوت است. مطابق ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، دادگاه می‌تواند مرتکب را به حبس یا شلاق محکوم نماید. همچنین، شاکی می‌تواند خسارت مادی و معنوی وارده را نیز مطالبه نماید.

🔹️رویه‌های قضایی حاکم بر محاکم

⚖رویه‌های قضایی حاکم بر محاکم در رسیدگی به دعاوی اعاده حیثیت، با توجه به پیچیدگی موضوع و اهمیت حفظ آبرو، از حساسیت بالایی برخوردار است. قضات در رسیدگی به این‌گونه دعاوی، به دنبال احقاق حق شاکی و در عین حال رعایت حقوق دفاعی متهم می‌باشند.

🔹️وحدت رویه قضایی:

⚖برای ایجاد وحدت رویه در رسیدگی به دعاوی اعاده حیثیت، دیوان عالی کشور آرای وحدت رویه متعددی صادر کرده است که در آن‌ها به تفسیر قوانین، تعیین حدود مسئولیت و سایر مسائل مرتبط با این موضوع پرداخته شده است. (برای مثال، می‌توان به آرای وحدت رویه شماره ... تاریخ ... اشاره کرد که به موضوع ...)

🔹️نقش وکیل در دعاوی اعاده حیثیت

⚖ وکیل با دانش و تجربه خود، می‌تواند در مراحل مختلف دادرسی به شاکی کمک کند. از جمله وظایف وکیل در این دعاوی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

👈تنظیم دادخواست و لایحه‌های دفاعیه

👈جمع‌آوری ادله اثبات

👈حضور در جلسات دادرسی

👈ارائه دفاعیات موثر

👈پیگیری اجرای حکم

🔹️اهمیت مشاوره حقوقی

⚖ توصیه می‌شود افراد در صورت مواجهه با چنین مواردی، به وکیل پایه یک دادگستری مراجعه نمایند تا از حقوق خود به نحو احسن دفاع کنند.

⚖موضوع اعاده حیثیت، موضوعی پیچیده با ابعاد حقوقی و اجتماعی گسترده است. شناخت دقیق از مبانی قانونی، رویه‌های قضایی و تغییرات اخیر در این حوزه، برای وکلا، قضات، دانشجویان حقوق و اصحاب دعوی و علاقمندان به مباحث حقوقی پیشنهاد میشود.

✍مهدی رهنما

انتهای پیام/ص