سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

 سیب‌زمینی، یکی از اساسی‌ترین محصولات سبد غذایی مردم، به دلایل متعددی از جمله احتکار، ضعف نظارت و سیاست‌گذاری‌های ناپایدار، به کالایی چالش‌برانگیز در بازار تبدیل شده است. این وضعیت نه‌تنها معیشت مردم را تحت تأثیر قرار داده، بلکه جایگاه صادراتی این محصول استراتژیک را نیز متزلزل کرده است. حال، پرسش اساسی این است: چگونه می‌توان این بحران را مدیریت و از آن فرصتی برای بهبود ساختار اقتصادی و کشاورزی کشور ساخت؟

📊 چرایی بحران سیب‌زمینی؛ از تولید تا بازار

1️⃣ مشکلات تولید و هزینه‌های سنگین کشاورزان

کشاورزان که ستون اصلی تولید این محصول‌اند، همواره با مشکلات عدیده‌ای نظیر افزایش هزینه‌های تولید، کمبود حمایت مالی و فقدان زیرساخت‌های مناسب روبه‌رو بوده‌اند. تغییرات ناگهانی در تعرفه‌های صادراتی و نبود سیاست‌های پایدار، برنامه‌ریزی بلندمدت را برای آنان دشوار کرده است.

2️⃣ احتکار و انحصار؛ عامل اصلی آشفتگی بازار

انباشت سیب‌زمینی در انبارها توسط محتکران و کاهش عرضه به بازار، منجر به افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها شده است. این وضعیت، مستقیماً سفره اقشار ضعیف جامعه را هدف قرار داده و نیازمند نظارتی جدی و برخورد قاطع با عوامل سودجو است.

3️⃣ واردات به‌عنوان شمشیری دولبه

هرچند واردات، به‌عنوان ابزاری کوتاه‌مدت برای تنظیم بازار می‌تواند مؤثر باشد، اما اگر بدون درنظر گرفتن شرایط تولید داخلی انجام شود، می‌تواند به کشاورزان آسیب جدی وارد کند. رعایت استانداردهای بهداشتی و قرنطینه‌ای در این فرآیند نیز از الزامات مهم است.

🛠️ راهکارها؛ از بحران به فرصت

1. حمایت از تولید داخلی:

ایجاد تسهیلات مالی، یارانه‌های حمایتی و تضمین خرید محصولات کشاورزی می‌تواند انگیزه‌ای برای کشاورزان ایجاد کرده و چرخه تولید را پایدار کند. همچنین، توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انبارداری به کاهش هزینه‌های تولید کمک خواهد کرد.

2. شفاف‌سازی سیاست‌های صادراتی:

تعریف تقویم صادراتی شفاف، یکی از اقدامات ضروری است که کشاورزان را قادر می‌سازد برنامه‌ریزی دقیقی برای تولید و عرضه داشته باشند.

3. مقابله با احتکار:

نظارت هوشمندانه بر انبارها، شناسایی محتکران و اجرای قوانین تنبیهی می‌تواند از احتکار و انحصار جلوگیری کند.

4. اصلاح فرآیند واردات:

واردات باید تنها در شرایط بحرانی، به‌عنوان مکمل بازار داخلی و نه جایگزین آن، انجام شود. همچنین، این اقدام باید به‌گونه‌ای باشد که تولید داخلی تحت‌الشعاع قرار نگیرد.

📖 درسی از تاریخ؛ عدالت، شاه‌کلید مدیریت بازار

حکایت سلطان ابراهیم غزنوی که در سیاست‌نامه خواجه نظام‌الملک طوسی (۱) آمده است، نمونه‌ای از مدیریت عادلانه بازار در تاریخ ایران است. سلطان با شناسایی و مجازات محتکران نان، نه‌تنها بازار را کنترل کرد، بلکه به مردم یادآور شد که عدالت، مهم‌ترین اصل در ثبات اقتصادی است. این الگو، نشان می‌دهد که نظارت دقیق و برخورد قاطع، چگونه می‌تواند از نابسامانی‌ها جلوگیری کند.

🤝 همدلی مردم؛ امید به آینده‌ای روشن

حرکت کشاورزان شهرستان بهار در عرضه مستقیم سیب‌زمینی به بازار، نشان از حس مسئولیت اجتماعی و همدلی مردم دارد. این اقدام نه‌تنها به کنترل قیمت‌ها کمک میکند، بلکه الگویی از مسئولیت‌پذیری جمعی را به نمایش میگذارد.

🌟 نتیجه‌گیری؛ راه نجات معیشت مردم

🔹️بحران سیب‌زمینی به ما یادآور شد که سیاست‌گذاری پایدار، نظارت قاطع و مشارکت همگانی، سه رکن اصلی ثبات اقتصادی و عدالت اجتماعی‌اند. کشاورز، مصرف‌کننده و دولت، باید در قالب یک تعامل سازنده، برای رفع مشکلات موجود و پیشگیری از تکرار آن تلاش کنند.

📌 شما چه فکر می‌کنید؟ چگونه می‌توان بین حمایت از کشاورزان و معیشت مردم توازن برقرار کرد؟ دیدگاه‌های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید!

۱.اندر چگونگی مبارزه با مفاسد و مظالم زیردستان و محتکران

حکایت

و هم شنیدم که در غزنین خبازان در دکانها ببستند و نان عزیز و نایافت شد. و غربا و درویشان در رنج افتادند، و بتظلم به درگاه شدند و پیش سلطان ابراهیم از نانوایان بنالیدند. فرمود تا همه را حاضر کردند. گفت: «چرا نان تنگ کرده اید؟» گفتند: «هرباری گندم و آرد که در این شهر می‌آرند نانوای تو می‌خرد و در انبار می‌کند و می‌گوید: «فرمان چنین است»، و ما را نمی‌گذارند یک من بار بخریم». سلطان بفرمود تا خباز خاصّ را بیاوردند و در زیر پای پیل افکندند. چون بمرد، بر دندان پیل بستند و در شهر بگردانیدند؛ و بر وی منادی می کردند که «هر‌که در دکان بازنگشاید از نانبایان، با او همین کنیم». و انبارش خرج کردند.

 نماز شام بر در هر دکانی پنجاه من نان بمانده بود و کس نمی‌خرید.

منبع:

۱)سیاست‌نامه، تآلیف خواجه نظام الملک طوسی، تصحیح دکتر محمود عابدی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران ۱۳۹۸، صص ۵۱-۵۲.

✍: مهدی رهنما _ فعال مدنی