سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

🌱🌱🌱به نام خالق بهار🌱🌱🌱



جشن نوروز از زمان‌های بسیار دور تا به حال در میان ایرانیان جشن گرفته می شود. این جشن را به آغاز خلقت انسان ربط می دهند. این جشن را به زمان پادشاهی جمشید که جز اساطیر ایران است منسوب می کنند.

نوروز روز اول بهار است و همیشه دارای آداب و رسومی بوده است. امروزه شاهد چیدن سفره هفت سین در جشن نوروز هستیم که سابقه زیادی ندارد و مربوط به قرن اخیر است.


هرچند این حقیقت وجود دارد که ساسانیان با سبز کردن هفت بذر روی هفت ستون به استقبال نوروز می رفتند و در سینی های نوروز خود هفت شاخه از سبزیجات (گندم، جو، نخود، برنج و...) و یک قرص نان که از هفت نوع غله درست می شد، می گذاشتند، اما این نکات ربطی با سفره هفت سین مرسوم ندارد.


همچنین گمانه زنی هایی همچون هفت شین، هفت میم، هفت چین و مانند اینها کاملا مردود است. بر اساس اسناد موجود استقبال از بهار با کشت گلهایی از حرف سین شاید به دوره صفویه و بعد از آن اشاره دارد. این رسم بعد از دوران قاجار به صورت امروزی فراگیر شد.


اما در کل می توان بدون توجه به حرف سین و با دقت در اقلام سفره نوروز می توان بازتاب زندگی شبانی و یکجانشینی ایرانیان باستان و باورهای آنها را دریافت کرد.


تخم مرغ نماد "مردم" بوده و به آفریدگار اشاره می کند. شیر بیانگر گاو اهلی یا بهمن است. شمع ها تصفیه کننده و پالایش گر آتش یا اردیبهشت، سکه ها نمایانگر ثروت یا شهریور بوده، سنبل هم نماد خرداد و مرداد است. آب، سبزه، بیدمشک و اسپند نمایانگر اسفند هستند. سیر بیانگر قدرت شفابخش آن است. آناهید بیانگر آب باران بوده که اختصاصا برای این مراسم جمع آوری می شود. سمنو هم جزو ضروری و واجب سفره است و با زنان در ارتباط است. نشانه قره ماهی که در دریای فراخکرد زندگی کرده و موجودات مضر را دور می سازد، یک ماهی درون تنگ است.


حال آنکه آنچه امروزه درباره هفت سین می بینیم ایده ای نوظهور و حاصل تخیلی مرسوم بوده که از روی سلیقه به صورت آدابی خوشایند گسترش یافته است.


اقلام سین دار بر طبق سنت این موارد است: ( براساس مقاله نوروز در دانشنامه ایرانیکا)
1.  سبزه: گندم، جو یا گاهی عدس که به اندازه چند سانت در داخل یک پارچه نازک سفید به دور یک کوزه می روید.  2. اسپند: دانه های سداب کوهی که داخل ظرفی کوچک قرار دارد و درست بعد از تحویل سال سوزانده می شوند.   3. سیب        4. سکه: چند سکه که تازه ضرب شده باشد.      5. سیر
6. سرکه          7. سمنو

یک پارچه سفید ناهارخوری (سفره) در اتاق پهن می شود. در دورترین جا نسبت به اول سفره، آینه می گذارند که دوطرف آن دو شمعدان با شمع ( بر طبق سنت به تعداد بچه های خانه) قرار می گیرد. جلو اینها نسخه ای از قرآن ( شاهنامه یا دیوان حافظ یا اوستا در میان زرتشتیان) ، یک تنگ آب با یک ماهی قرمز ( یا یک کوزه آب باران را که قبلا جمع آوری کرده اند)، یک ظرف شیر، گلاب، عسل، شکر، یکیا سه یا پنج عدد تخم مرغ رنگی می گذارند.

در وسط سفره یک گلدان حاوی چند گل قرار دارد که بنا به عرف گل سنبل و شاخه های بیدمشک انتخاب می شود. کنار آن سبزه ، بشقاب میوه، انواع نان، شیرینی ها و آجیل، ترکیبی از دانه های خشک شده خربزه، گندم و نخود، میوه های مغزدارکه همگی با کشمش مخلوط می شود، قرار داده می شود.


در اسناد دیگری (به نقل از کتاب آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز ـ محمود روح الامینی)


اقلام سفره هفت سین به این صورت ذکر می شود:
در سفره سفید هفت سین، هفت روییدنی خوراکی است که با حرف سین آغاز می شود و نماد و شگونی بر فراوانی رویییدنی ها و فراورده های کشاورزی است:
1.سیب 2. سبزه  3. سنجد  4. سماق  5. سمنو  6. سبزه  7. سرکه
علاوه بر اینها ؛ آینه، شمع، ظرفی شیر، ظرفی آب که در نارنج در آن است ( در شهر بهار 5 عدد گردو داخل ظرف آب می اندازند و باور دارند که در هنگام تحویل سال گردوها به هم برخورد می کنند)، تخم مرغ رنگی، ماهی، نان، سبزی، گلاب، گل سنبل و کتاب دینی ( مسلمانان قرآن و زردشتیان اوستا و ..) زینت بخش سفره هفت سین است. این سفره تا روز سیزده در منزل پهن است.



گردآورنده: مرجان عاکفی - کارشناس ارشد ایرانشناسی

منابع:
آیین ها و جشن های کهن در ایران امروز ـ محمود روح الامینی
دانشنامه ایرانیکا ـ نوروز ـ مقاله هفت سین نوشته علیرضا شاپورشهبازی

انتهای پیام/ص